Każde muzeum motoryzacji jest na swój sposób wyjątkowe. Tym, co łączy wszystkie te miejsca, jest miłość ich właścicieli do starych pojazdów oraz… zapach! Zapach, którego nie da się podrobić. Wchodząc na hale pełne zabytkowych samochodów, można dosłownie poczuć kawałek historii. Trudno słowami opisać to ulotne doświadczenie. To trzeba przeżyć.

Muzeum Motoryzacji Wena w Oławie

Przekraczając próg oławskiego muzeum, do samego końca trudno uwierzyć, że w pozornie zwyczajnej hali skrywa się coś tak niezwykłego. Już same liczby dużo mówią: 7000 m2 powierzchni, ponad 450 zabytkowych samochodów, 100 motocykli, 192 rowerów, 12 traktorów i 60 współczesnych pojazdów! Specjalne miejsce na ekspozycji zajmuje kolekcja 55 Fiatów 126p. Podróż do motoryzacyjnej przeszłości urozmaica wystawa poświęcona życiu w PRL-u, na której można zobaczyć ponad 30 tys. różnych przedmiotów życia codziennego.
Pierwsze wrażenie po wejściu do muzeum? Zaskoczenie! Tak naprawdę towarzyszy ono w trakcie całego zwiedzania, bo co rusz natrafia się na coś niezwykłego. Są to zarówno rzadkie modele samochodów, jak i historie stojące za niektórymi eksponatami. Wiele z nich brało udział w produkcjach filmowych lub zaliczają się do niewielkiej liczby istniejących modeli. Inne wyróżnia niski przebieg czy fakt, że od nowości nie były myte, czyli… przez ponad 30 lat! Tabliczki przy eksponatach podają nie tylko dane techniczne, ale również ciekawostki. Odkrywanie świata motoryzacji staje się niezwykłą przygodą.
Muzeum Motoryzacji w Oławie jest obecnie największym obiektem tego typu w Polsce. Moim zdaniem jest również najciekawszym i najlepiej zorganizowanym. Mam tu na myśli zarówno sam pomysł na ekspozycję, jak i sposób prezentacji samochodów. Można do nich bez problemu podejść, a niektóre modele można zobaczyć z bliska. Gdzie się nie spojrzy, to jest coś ciekawego. Fani motoryzacji powinni przeznaczyć na wizytę co najmniej kilka godzin.

Muzeum Motoryzacji Wena w Oławie
ul. Zielna 1B, Oława
www.muzeummotoryzacjiwena.pl

Metamuzeum Motoryzacji w Paczkowie

W zabytkowych budynkach dawnego gospodarstwa na obrzeżach Paczkowa znajduje się niecodzienne muzeum. Już sama jego nazwa, w której pojawia się przedrostek „meta”, zdradza, że nie będzie to zwykła wystawa starych pojazdów. Te oczywiście są, i jest ich całkiem sporo, a wśród nich wiele ikon: Porsche, Mercedes, Ferrari czy Ford. Jednak uwagę od klasyków odciągają interaktywne stanowiska, które pozwalają lepiej rozumieć „jak działa samochód”. Pokazano m.in. wnętrze silnika, zasadę działania systemu ABS czy rozkład sił wpływających na samochód w czasie zakrętu. Nauka w muzeum łączy się z doświadczeniem i dzięki temu każdy może lepiej zrozumieć procesy mechaniczne, z którymi spotykamy się na co dzień, a o których często nie mamy pojęcia.
Metamuzeum w Paczkowie burzy mit o tym, że fizyka i matematyka to dziedziny zarezerwowane tylko dla umysłów ścisłych. Przez doświadczenie połączone ze świetną zabawą w prosty sposób poznaje się skomplikowane procesy, które dzięki temu, że „ożywają”, stają się łatwe do zrozumienia. Dobrym przykładem jest m.in. zjawisko tarcia nierozerwalnie związane z jazdą samochodem. Opisane słowami nijak nie przystaje do krótkiego eksperymentu, w trakcie którego się go po prostu doświadcza.

Metamuzeum Motoryzacji w Paczkowie
ul. Kościuszki 4C, Paczków
www.facebook.com/MetamuzeumMotoryzacji

Muzeum Motoryzacji i Techniki w Otrębusach

Przed wejściem do muzeum stoi kilka zabytkowych pojazdów. Każdego dnia przejeżdżają obok nich tysiące kierowców jadących z i do Warszawy przez Otrębusy. To, co widać na zewnątrz, jest jedynie symboliczną wizytówką mnogości pojazdów i przedmiotów, które skrywają się w środku. Muzeum posiada ponad 300 zabytkowych aut z różnych epok, w tym m.in. unikatowy traktor z USA TITAN wyprodukowany w 1895 roku i najstarszy pojazd ciężarowy marki Mercedes z 1913 roku. Nie brak też klasycznych pojazdów osobowych, motocykli, rowerów, a nawet… czołgów!
Dodatkowo cała przestrzeń muzeum, niemal każdy kąt, wypełniona jest przedmiotami życia codziennego z przeszłości. Sporo z nich pochodzi z PRL-u, ale są również eksponaty dużo starsze, których przeznaczenie, szczególnie dla dzieci, może być zagadką. Muzeum jest prywatnym dziełem Joanny i Zbigniewa Mikiciuków. Otwarte zostało w 1995 roku. Jego dzieje nierozerwanie wiążą się z pasją ocalania starych pojazdów i przedmiotów. Pan Zbigniew od 50 lat ratuje stare pojazdy, które początkowo skupował, żeby ocalić je od złomowania. Dzisiaj wyszukane przez Mikiciuków perełki trafiają prosto na ekspozycję muzealną, gdzie pięknie odrestaurowane cieszą oczy zwiedzających. Wizyta w tym muzeum to prawdziwy spacer po historycznych meandrach motoryzacji i codzienności.

Muzeum Motoryzacji i Techniki
ul. Warszawska 21, Otrębusy
www.muzeum-motoryzacji.com.pl

Muzeum American Old Cars w Kościerzynie

American Old Cars wyróżnia się pod wieloma względami. Jest to jedyne w Polsce muzeum w całości poświęcone wyłącznie amerykańskiej motoryzacji, a dodatkowo jest również jedynym samoobsługowym obiektem muzealnym na mojej liście. Na wystawę, która mieści się w podziemnym garażu galerii handlowej, wchodzi się przez bramkę, która się otwiera po zakupie biletu. Kilka schodów w dół i po chwili można poczuć się jak w USA! Świadczy o tym wszystko – muzyka, detale i oczywiście samochody. Stoi tam ponad 30 amerykańskich klasyków. Są wśród takie marki jak: Cadillac, Dodge, Lincoln, Buick, Plymouth czy Ford. Wystawę urozmaicają liczne przedmioty i detale: szyldy, stare dystrybutory czy zaaranżowane scenki.
Ciekawostką jest również wystawa poświęcona historii coca-coli, która świetnie wpisuje się w klimat muzeum. Jest to jedyne takie miejsce w Europie, w którym zgromadzono ponad 700 eksponatów związanych z historią tego kultowego amerykańskiego napoju.

Muzeum American Old Cars
ul. Mazurka Dąbrowskiego 4, Kościerzyna
www.americanoldcars.pl
(wejście do muzeum płatne gotówką, najlepiej przygotować banknot 20 zł)

Muzeum Motoryzacji Topacz

Na obrzeżach Wrocławia, a dokładniej we wsi Ślęza (która wsią jest jedynie z nazwy, bo zasadniczo jest to podwrocławskie osiedle domków i szeregówek), znajduje się prywatne muzeum z bardzo ciekawą kolekcją pojazdów. Siedzibą muzeum są odresturowane budynki folwarczne wchodzące w skład kompleksu hotelowo-restauracyjnego Zamek Topacz. Na wystawie można zobaczyć m.in. Fiata 508 (kultowy przedwojenny samochód), motocykle Sokół 1000, 600 i 200 oraz zbiór samochodów z epoki PRL-u: Syrenę, Warszawę, Mikrusa, Żuka czy Fiata 125p. Ciekawie prezentują się również motocykle z NRD czy stare pojazdy amerykańskie. Muzeum posiada największą w Polsce kolekcję samochodów Rolls Royce & Bentley.

Muzeum Motoryzacji Topacz
ul. Główna 12, Ślęza
www.zamektopacz.pl/muzeum/muzeum-motoryzacji-i-techniki

Muzeum Motoryzacji Biała Olecka

W Białej Oleckiej, ok. 15 km na północ od Olecka, w zabudowaniach gospodarczych dawnego folwarku znajduje się unikatowe muzeum motoryzacji. Jego właścicielem jest Wojciech Kot, który w rozległych przestrzeniach prezentuje niezwykłą kolekcję ponad 250 pojazdów. Podzielono ją na cztery części: zachodnią, południową, wschodnią oraz pojazdy władzy. Do największych unikatów zaliczają się m.in. Bentley Mark VI 4,5 litra (1949 r.), Tatra 600 (1949 r.) czy DeLorean DMC-12 (1981 r.). Sporo miejsca na ekspozycji poświęcono naszej rodzimej produkcji samochodów, dzięki czemu można spotkać tam prawdziwe perły z polskich dróg z okresu PRL-u.

Muzeum Motoryzacji Biała Olecka
Biała Olecka 9
www.muzeum.bialaolecka.pl
(muzeum czynne w okresie od maja do września.)

No dobrze. Sporo w tych muzeach zabytkowych pojazdów, ale czy są wśród nich Mazdy? Oczywiście! W Oławie japońskie klasyki z logo Mazdy mają specjalnie wydzielone miejsce. W innych muzeach również czasem trafiają się pojedyncze modele. A czy istnieje gdzieś w zasięgu czterech kółek muzeum w całości poświęcone Maździe? Tak! Szczęśliwym trafem odwiedziłem je na początku października 2024 roku, tuż po wycieczce po polskich muzeach motoryzacji. Zapraszam zatem na krótką podróż do Bawarii, a dokładniej do Augsburga.

Mazda Classic Automobile Museum Frey

Od ponad 40 lat Walter Frey gromadzi unikatowe modele Mazdy. Od 1978 roku jest dealerem tej japońskiej marki i jednym z jej pierwszych oficjalnych sprzedawców w Niemczech. Pasja kolekcjonowania rozpoczęła się u niego w 1980 roku, kiedy w New Jersey w USA kupił Mazdę Cosmo Sport. Przez wiele lat gromadził Mazdy, wyszukując je na całym świecie. Kolekcję można oglądać w zabytkowych wnętrzach zajezdni tramwajowej z 1897 roku w centrum Augsburga. Są na niej modele dobrze znane, jak MX-5 czy 323, ale także prawdziwe perełki, jak prawdopodobnie jedyny na świecie egzemplarz terenowej Mazdy Pathfinder (produkcja i sprzedaż wyłącznie w Birmie) czy autobus Mazda Parkway Rotary 26 z silnikiem Wankla. Cała kolekcja to około 120 pojazdów, z czego w muzeum rotacyjnie prezentowanych jest ok. 50. Pozostałe podróżują do różnych muzeów i na wystawy, bo często są to jedne z niewielu zachowanych egzemplarzy w Europie i na świecie.

Mazda Classic Automobile Museum Frey
Wertachstraße 29b, 86153 Augsburg, Niemcy
www.mazda-classic-frey.de