KAMPINOSKI PARK NARODOWY - POETYCKA PĘTLA

Czy istnieje idealna trasa ukazująca piękno Puszczy Kampinoskiej? Trudno opowiedzieć na to pytanie bez określenia, w czym się to piękno wyraża. Na hasło „puszcza” automatycznie w głowie pojawia się obraz leśnej gęstwiny. Przecinają ją mokradła i niedostępne ostępy. Mimowolnie wyobraźnia wkomponowuje w taki pejzaż dzikie zwierzęta. Na terenie Kampinoskiego Parku Narodowego takich miejsc, gdzie króluje natura, można znaleźć bardzo dużo.
Na drugim biegunie tego terenu znajduje się pierwiastek historyczny. W tej puszczy natura przenika się z historią. Od jej wschodnich granic, w okolicach Warszawy, aż po zachodnią część można natrafić na miejsca pamięci, krzyże, cmentarze wojenne czy pozostałości dawnych wsi. Biorąc pod uwagę te dwa aspekty: naturę i historię, zawęża się pole poszukiwań idealnej trasy.
A gdyby dodać do tego nutkę poezji? Dlaczego nie. Wystarczy na mapie odnaleźć wieś Wiersze. Tam swój początek ma iście poetycka pętla po Kampinosie.

Etap pierwszy – szlak żółty: 4,7 km, ok. 1 godz. 15 min

Wędrówka rozpoczyna się na parkingu w Wierszach. Znajduje się on tuż obok cmentarza. Trzymając się znaków koloru żółtego, obchodzi się go dookoła i po chwili natrafia się na cmentarz z okresu II wojny światowej. To pierwszy z historycznych przystanków na trasie. Puszcza Kampinoska na przestrzeni dziejów wielokrotnie dawała schronienie żołnierzom oraz była polem licznych krwawych konfrontacji. Takich miejsc jak cmentarz w Wierszach można spotkać bardzo dużo. Najbardziej poruszającym z nich jest Muzeum – Miejsce Pamięci Palmiry.

Szlak tuż za cmentarzem skręca w prawo i przechodzi między malowniczymi pagórkami. Już na tym pierwszym odcinku można zobaczyć piękne sosnowe lasy porastające wydmy. Trzeba pamiętać o tym, że teren Puszczy Kampinoskiej został ukształtowany przez lądolód w czasie zlodowacenia bałtyckiego. Przecinają go pasy wydm i bagien. W czasie wędrówki żółtym szlakiem widać to jak na dłoni. Pewnym zaskoczeniem może być to, że w płaskiej niczym stół okolicy nagle przed oczami wyrastają pokaźnych rozmiarów pagórki.

Tuż przed końcem tego etapu wędrówki krajobraz nagle ulega przemianie. Sosnowy bór ustępuje miejsca grądowi. Na jego skraju znajduje się mogiła powstańców z 1863 r. Pochowano w niej poległych podczas powstania styczniowego w bitwie pod Budą Zaborowską (obecnie Zaborów Leśny).

Pierwszy etap wędrówki kończy się na polanie z wiatami turystycznymi tuż obok wejścia na drewnianą kładkę, która pozwala pokonać niedostępne mokradła wokół Kanału Zaborowskiego.

Etap drugi – szlak zielony: 6,5 km, ok. 2 godz.

Kolejna część wędrówki rozpoczyna się na skrzyżowaniu szlaków. Jest to jedno z najbardziej urokliwych i dzikich miejsc w Kampinosie, które można zobaczyć dzięki drewnianej kładce. Takie mokradła zazwyczaj mogą przebyć jedynie dzikie zwierzęta. Tutaj każdy turysta może zajrzeć do serca puszczańskich bagien. Kładka ma 770 m długości. Schodząc z niej, szlak zielony prowadzi malowniczą drogą wśród mokradeł aż do miejsca, w którym rozdziela się (odchodzi od niego szlak niebieski), ale my zostajemy na zielonym. Od tego miejsca droga prowadzi szerokim leśnym duktem, przy którym można napotkać pojedyncze domostwa lub nikłe pozostałości po dawnych gospodarstwach.

Zbliżając się do Kanału Zaborowskiego, wychodzi się na otwartą przestrzeń. To bardzo charakterystyczny element krajobrazu Puszczy Kampinoskiej. Szlak biegnie zachodnim skrajem rozległej polany. Po drodze napotyka się również krzyże, najczęściej stawiane na skrzyżowaniach dróg. Wiele z nich, zwłaszcza drewnianych, nadszarpnął już ząb czasu. Inne, metalowe, wyraźnie odznaczają się w otoczeniu natury. Urzekające jest w nich to, że choć często położone są z dala od cywilizacji, widać, że ktoś dba o ich otoczenie. Stoją pod nimi kwiaty, znicze i choć trudno odkryć, jakie historie kryją się w ich cieniu, to wyczuwa się w tych miejscach klimat tajemnicy.

Mijając polanę, szlak ponownie zanurza się las i pozostanie w nim już do końca wędrówki. Na trasie w tym miejscu napotyka się ponownie pasmo wydm i tym razem szlak nie biegnie równolegle do nich, a przecina je prostopadle. To jedno z niewielu miejsc w czasie przejścia, gdzie do pokonania jest wyraźne podejście. Szlak przechodzi przez wysoką na ok. 91 m n.p.m. Ławską Górę. Następnie mija Dębową Górę i dochodzi do skrzyżowania ze szlakiem żółtym.

Etap trzeci – szlak żółty i czerwony: 3,2 km, ok. 1 godz.

Końcowy etap wędrówki prowadzi szlakiem żółtym i czerwonym z powrotem do Wierszów. Alternatywnie (trasa dłuższa ok. 500 m) można pozostać na szlaku żółtym, ale prowadzi on do parkingu przez zabudowania wsi. Lepszym wariantem wydaje się wędrówka skrajem lasu szlakiem czerwonym, który dochodzi do cmentarza w Wierszach. Znakowany na czerwono szlak jest Głównym Szlakiem Puszczy Kampinoskiej, który rozpoczyna się w Dziekanowie Leśnym i kończy w Brochowie (ok. 56 km).

Poetycka pętla ma ok. 15 km długości, jej pokonanie zajmuje spokojnym tempem ok. 4 godz. 30 min. Dodając do tego przystanki i odpoczynki, jest to opcja na całodzienną wędrówkę po Kampinosie. Po drodze nie ma żadnej infrastruktury gastronomicznej (ani sklepu), więc trzeba zabrać ze sobą prowiant i napoje. Szlaki nie stwarzają trudności technicznych. Są dobrze oznakowane, więc jedynie na skrzyżowaniach, w czasie zmiany koloru szlaku i kierunku wędrówki, należy zachować czujność. Ze względu na oddalenie od cywilizacji większość trasy przebiega w terenie z bardzo słabym zasięgiem telefonicznym. Warto wcześniej pobrać fragment mapy offline, co ułatwi poruszanie się w terenie.